Dakloze jongeren verdienen een eerlijke kans op een woning

Bijna 40% van de dakloze mensen in Nederland is jonger dan 28 jaar. Dat is een schokkend cijfer. Jongeren staan aan het begin van hun leven, willen studeren, werken, hun plek in de wereld vinden. Maar zonder een dak boven hun hoofd wordt dat vrijwel onmogelijk. Toch is het juist deze groep die nauwelijks toegang krijgt tot sociale huurwoningen.

Jongeren vissen achter het net

Op dit moment gaat het grootste deel van de beschikbare sociale huurwoningen naar doorstromers – mensen die al een huurwoning hebben en verhuizen binnen de sociale sector. Volgens Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties, is dat maar liefst 60%. Voor jongeren die nog geen inschrijftijd hebben opgebouwd of geen eigen woonverleden hebben, blijft er vrijwel niets over.

Daar komt nog bij dat het toewijzingssysteem sterk leunt op wachttijd. En wie jong is, heeft die simpelweg nog niet. Zo komen jongeren structureel op achterstand, terwijl juist zij vaak met acute woonproblemen kampen.

‘Bankhoppers’ vallen buiten de boot

Het wordt nog schrijnender als je kijkt naar wie er wel en niet als dakloos wordt erkend. Alleen jongeren die in de maatschappelijke opvang zitten, komen in aanmerking voor een urgentiestatus. Maar veel jongeren proberen het eerst op eigen kracht: ze slapen tijdelijk bij vrienden of familie, zonder vaste woonplek. Deze zogenoemde ‘bankhoppers’ zijn volgens de officiële regels niet dakloos – en daarmee ook niet urgent. Ze kunnen zich niet inschrijven, bouwen geen wachttijd op en maken dus geen kans op een woning. Ze vallen tussen wal en schip.

De gevolgen zijn ernstig – en duur

Dakloosheid op jonge leeftijd heeft vaak levenslange gevolgen. Het risico op psychische problemen, schooluitval en langdurige armoede neemt fors toe. De levensverwachting van mensen die langdurig dakloos zijn, ligt gemiddeld dertig jaar lager dan die van mensen met een stabiele woonsituatie.

Bovendien kost dakloosheid de samenleving veel geld. De schatting? Gemiddeld 85.000 euro per persoon per jaar. Ter vergelijking: begeleide huisvesting is vele malen goedkoper én effectiever.

Tijd voor een omslag

Het huidige woonbeleid is niet eerlijk. In een opiniestuk in Trouw pleiten Melanie Schmit (Housing First) en Sander Heinsman (woningcorporatie Portaal) voor een fundamentele verandering. Hun boodschap: geef jongeren in kwetsbare situaties voorrang. Niet de lengte van de inschrijftijd moet leidend zijn, maar de urgentie van de situatie. Wijs woningen toe aan wie ze het hardst nodig heeft – niet aan wie het langst heeft gewacht.

De Woonbond steunt dit pleidooi. Beleidsmedewerker jongeren Suzanna Lividikou zegt het treffend: "Jongeren zonder stabiele woonplek vallen tussen wal en schip, juist op het moment dat ze hun leven proberen op te bouwen."

Gemeenten kunnen nu al in actie komen

Een wetswijziging zou helpen, maar gemeenten hoeven daar niet op te wachten. Er is nu al ruimte om jongeren urgentie toe te kennen. Alleen: die mogelijkheden worden nog te weinig benut. In Nijmegen bleek bijvoorbeeld dat een extra 10% aan starterswoningen al genoeg zou zijn om alle dakloze jongeren in een jaar tijd te helpen. De oplossingen zijn er – het is een kwestie van kiezen voor actie.

Bron bekijken