Hoe de doorstroming op de huurmarkt kan verbeteren.

Nederland heeft al jaren te maken met een tekort aan huurwoningen, en dat probleem wordt alleen maar groter nu veel verhuurders hun woningen verkopen. Een van de oorzaken van de lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen is scheefhuur. Dit houdt in dat huurders in een woning zitten die niet meer aansluit bij hun financiële situatie. De overheid probeert de doorstroming te bevorderen, maar met weinig succes. Toch zijn er volgens experts mogelijkheden om scheefhuren effectiever aan te pakken.

Wat is scheefhuren?

Uit de meest recente cijfers van het CBS (2021) blijkt dat bijna een op de vijf huurders in Nederland scheefhuurt. Er zijn twee vormen:

• Dure scheefhuur: Huurders met een laag inkomen en een relatief hoge huur (12% van alle huurders).

• Goedkope scheefhuur: Huurders met een hoger inkomen die in een goedkope sociale huurwoning wonen (7,2% van alle huurders).

  
  

Vooral goedkope scheefhuurders zorgen voor frustratie, omdat zij sociale huurwoningen bezet houden die bedoeld zijn voor mensen met lagere inkomens. Hierdoor worden wachtlijsten langer en neemt de druk op de huurmarkt toe.

Waarom doorstroming niet werkt

In 2023 probeerde het kabinet huurders te stimuleren om door te stromen naar de vrije sector of een koopwoning door middel van een inkomensafhankelijke huurverhoging. Ruim 107.000 huishoudens zagen hun huur stijgen, maar uit onderzoek van RIGO bleek dat dit nauwelijks effect had op de doorstroming.

Volgens Jasper de Groot, huurmarktdeskundige bij Pararius, kunnen scheefhuurders nauwelijks verhuizen naar een woning in de vrije sector. Dit komt doordat slechts 6 à 7 procent van de woningmarkt uit vrije huur bestaat, terwijl sociale huur 32 procent beslaat. De vrije sector wordt bovendien steeds kleiner, doordat veel huurwoningen worden verkocht als koopwoningen. Dit wordt mede veroorzaakt door fiscale hervormingen en de invoering van de Wet betaalbare huur, die de huurprijzen in de vrije sector beperkt.

Oplossingen voor scheefhuur

Ondanks de uitdagingen zijn er verschillende manieren om scheefhuur tegen te gaan:

1. Geef scheefhuurders een overgangsperiode Huurders met een hoger inkomen kunnen twee jaar de tijd krijgen om een koopwoning of een duurdere huurwoning te vinden. Dit geeft hen de ruimte om een verhuizing goed voor te bereiden en voorkomt dat ze plotseling met hoge kosten worden geconfronteerd.

2. Laat scheefhuurders hun huurwoning kopen Woningcorporaties kunnen goedkope scheefhuurders de optie bieden om hun sociale huurwoning te kopen. Dit zorgt ervoor dat het aantal huurwoningen niet automatisch daalt, omdat de corporatie de opbrengst kan investeren in nieuwbouw.

3. Verplicht een hogere huurverhoging Een minder populaire, maar effectieve maatregel zou zijn om woningcorporaties te verplichten om forse huurverhogingen door te voeren voor scheefhuurders. De huidige inkomensafhankelijke huurverhoging wordt nog niet door alle verhuurders doorgevoerd, waardoor de stimulans om te verhuizen beperkt blijft.

   
   

Wat is de beste aanpak?

Geen enkele oplossing is perfect. Het stimuleren van doorstroming blijft lastig zolang er weinig betaalbare woningen in de vrije sector zijn. Toch kan een combinatie van bovenstaande maatregelen helpen om de druk op de sociale huurmarkt te verlichten. Door scheefhuurders actief te stimuleren om door te stromen en tegelijkertijd te investeren in nieuwe huurwoningen, kan Nederland een stap zetten naar een eerlijkere en beter functionerende huurmarkt.

Bron bekijken