Woningnood in Nederland? Terwijl we bouwen, staat er ruimte zat leeg

De woningnood in Nederland is enorm. Jongeren en starters vragen zich af hoe ze ooit nog aan een koophuis moeten komen. Sommigen denken zelfs aan emigreren. Toch is er iets vreemds aan de hand: terwijl duizenden mensen geen woning kunnen vinden, staan er talloze gebouwen leeg — genoeg om de hele stad Utrecht in te huisvesten.

Leegstand in cijfers

Volgens een berekening van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het onderzoeksprogramma Pointer (KRO-NCRV) staat er in Nederland 17,8 miljoen vierkante meter aan panden structureel leeg. Dat komt overeen met zo’n 200.000 nieuwbouwappartementen.

In die leegstaande gebouwen wordt al minstens een jaar niet meer gewoond, gewerkt of energie verbruikt. Anders gezegd: als we die panden zouden benutten, hadden alle 377.000 inwoners van Utrecht daar kunnen wonen — met evenveel ruimte als een gemiddelde stedeling nu heeft.

Waarom staan zoveel gebouwen leeg?

Een deel van de leegstand komt door bureaucratie, verouderde regelgeving of simpelweg nalatigheid. Zo noemt Pointer het voorbeeld van een woning in Rotterdam waar de bewoonster twintig jaar geleden overleed. Eén erfgenaam verwierp de erfenis, de ander doet niets met het pand — en sindsdien gebeurt er al tientallen jaren niets.

Ook in Den Haag speelt het probleem. Vastgoedontwikkelaar Martijn Lentze wacht al bijna twee jaar op een vergunning om een leegstaand appartement te renoveren. „Als je belt, zeggen ze: nog even geduld, je zit in de wachtkamer”, vertelde hij bij Pointer. De gemeente Den Haag geeft toe: er ligt een achterstand van vierhonderd vergunningsaanvragen te wachten.

Winkels zonder voordeur

Het is niet alleen een probleem van oude huizen. In winkelstraten door het hele land staan duizenden bovenwoningen leeg. Vaak is de voordeur verdwenen om plaats te maken voor een bredere etalage. Daardoor kunnen de woningen niet meer afzonderlijk verhuurd worden.

Daarnaast mogen woningcorporaties door strenge regelgeving niet altijd leegstaande kantoren ombouwen tot woningen. En gemeenten? Die hebben nauwelijks middelen om eigenaren tot actie te dwingen. Wie zijn pand leeg wil laten staan, mag dat in principe gewoon doen.

Verkiezingsthema nummer één

Niet voor niets is de woningnood hét onderwerp van de komende Tweede Kamerverkiezingen. Nederland komt naar schatting 400.000 woningen tekort. Vrijwel alle politieke partijen beloven meer te bouwen — en steeds meer pleiten ook voor maatregelen tegen leegstand.

Tijd voor actie — niet alleen woorden

Het bouwen van nieuwe huizen kost jaren, maar het benutten van leegstaande panden kan relatief snel. Toch lijkt dat nog altijd geen prioriteit. Terwijl politici beloven te bouwen, wachten duizenden panden geduldig op nieuw leven.

Misschien moeten we niet alleen kijken naar meer stenen, maar ook naar slimmere oplossingen met wat er al ís. Want woningnood in een land vol lege huizen — dat blijft een wrange paradox.

Bron bekijken